Trong những năm gần đây, thủ tục hành chính tại Việt Nam đã có nhiều thay đổi tích cực theo hướng hiện đại hóa và số hóa. Một trong những thay đổi đáng chú ý là việc cho phép đăng ký kết hôn online và cập nhật các quy định mới về đăng ký kết hôn theo Luật Hộ tịch, Nghị định 87/2020/NĐ-CP và các hướng dẫn mới nhất của Bộ Tư pháp. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết, chính xác và cập nhật nhất về quy định mới về đăng ký kết hôn và kết hôn online năm 2025.
1. Đăng ký kết hôn là gì?
Mục lục
Đăng ký kết hôn là thủ tục pháp lý bắt buộc nhằm xác lập quan hệ vợ chồng hợp pháp theo pháp luật Việt Nam. Việc đăng ký kết hôn giúp hai bên được pháp luật công nhận và bảo vệ các quyền, nghĩa vụ trong hôn nhân, tài sản, con cái, thừa kế…
Theo quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình, việc kết hôn chỉ hợp pháp khi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền đăng ký và cấp Giấy chứng nhận kết hôn.
2. Quy định mới về đăng ký kết hôn năm 2025
Tính đến năm 2025, việc đăng ký kết hôn tại Việt Nam có một số điểm mới nổi bật:
2.1. Cho phép đăng ký kết hôn trực tuyến (kết hôn online)
Từ năm 2023, việc đăng ký kết hôn có thể thực hiện trực tuyến trên Cổng dịch vụ công quốc gia hoặc Cổng dịch vụ công của từng tỉnh/thành phố. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc hiện đại hóa thủ tục hành chính, giúp người dân tiết kiệm thời gian, công sức.
Các bước đăng ký kết hôn online:
- Truy cập https://dichvucong.gov.vn
- Chọn mục “Hộ tịch” → “Đăng ký kết hôn”
- Chọn nơi cư trú của vợ hoặc chồng để xác định cơ quan tiếp nhận
- Điền đầy đủ thông tin hai bên nam, nữ
- Tải lên các tài liệu như: CCCD, hộ khẩu, ảnh chân dung, giấy xác nhận tình trạng hôn nhân (nếu có)
- Gửi hồ sơ điện tử và chờ phê duyệt
- Khi được thông báo hồ sơ hợp lệ, cả hai bên đến trực tiếp UBND cấp xã để ký sổ hộ tịch và nhận Giấy chứng nhận kết hôn
Lưu ý: Kết hôn online chỉ là bước nộp hồ sơ trực tuyến. Hai bên vẫn phải trực tiếp có mặt tại UBND để hoàn tất thủ tục và ký tên trước cán bộ tư pháp.
2.2. Điều kiện đăng ký kết hôn
Căn cứ Điều 8 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, các điều kiện kết hôn gồm:
- Nam từ 20 tuổi trở lên, nữ từ 18 tuổi trở lên
- Tự nguyện kết hôn, không bị cưỡng ép
- Không thuộc các trường hợp cấm kết hôn: cùng huyết thống, đang có vợ/chồng, bị mất năng lực hành vi dân sự…
2.3. Hồ sơ đăng ký kết hôn (áp dụng cả online và trực tiếp)
- Tờ khai đăng ký kết hôn (theo mẫu)
- CCCD hoặc hộ chiếu của cả hai bên
- Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân (nếu cư trú khác nơi)
- Giấy tờ chứng minh đủ điều kiện kết hôn (nếu từng kết hôn trước đó)
- Ảnh chân dung (nếu nộp hồ sơ online)
3. Quy trình đăng ký kết hôn trực tiếp
Ngoài hình thức online, việc đăng ký kết hôn trực tiếp tại UBND cấp xã nơi cư trú của một trong hai bên vẫn được áp dụng rộng rãi.
Các bước thực hiện:
- Hai bên chuẩn bị hồ sơ đầy đủ
- Nộp tại bộ phận một cửa UBND xã/phường
- Cán bộ tư pháp tiếp nhận, kiểm tra và hẹn ngày trả kết quả
- Cả hai đến ký Giấy chứng nhận kết hôn và nhận bản chính
Thời hạn giải quyết thường là trong ngày làm việc nếu hồ sơ hợp lệ.
4. Kết hôn với người nước ngoài – Có khác biệt gì?
Theo quy định, công dân Việt Nam kết hôn với người nước ngoài cần đăng ký tại Sở Tư pháp cấp tỉnh thay vì UBND xã. Ngoài các giấy tờ như trên, người nước ngoài cần nộp thêm:
- Hộ chiếu
- Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân do cơ quan có thẩm quyền nước sở tại cấp
- Giấy xác nhận không thuộc đối tượng cấm kết hôn
- Giấy khám sức khỏe tâm thần (nếu cần)
Hồ sơ cần được hợp pháp hóa lãnh sự và dịch sang tiếng Việt có công chứng.
5. Một số câu hỏi thường gặp
5.1. Kết hôn online có hợp pháp không?
Có. Việc nộp hồ sơ online là hợp pháp nếu thực hiện đúng quy trình trên Cổng dịch vụ công. Tuy nhiên, hai bên vẫn phải đến ký trực tiếp tại cơ quan đăng ký hộ tịch để hoàn tất thủ tục.
5.2. Có thể kết hôn hộ được không?
Không. Pháp luật quy định hai bên phải trực tiếp có mặt để ký tên trước cán bộ tư pháp. Không ai được kết hôn thay hoặc ký hộ.
5.3. Không có hộ khẩu thì có đăng ký kết hôn được không?
Có. Từ năm 2023, hộ khẩu giấy đã được bãi bỏ, người dân chỉ cần sử dụng Căn cước công dân gắn chip và mã định danh cá nhân để xác minh thông tin cư trú.
6. Lưu ý khi đăng ký kết hôn năm 2025
- Nên sử dụng dịch vụ công trực tuyến để tiết kiệm thời gian
- Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, scan rõ ràng nếu nộp online
- Cập nhật tình trạng hôn nhân tại nơi cư trú để tránh sai sót
- Tránh giả mạo hồ sơ, thông tin – có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự
- Nếu có yếu tố nước ngoài, nên tham khảo kỹ hướng dẫn từ Sở Tư pháp
Kết luận
Việc đăng ký kết hôn online là bước tiến quan trọng trong cải cách hành chính, giúp người dân tiếp cận dễ dàng hơn với dịch vụ công. Tuy nhiên, để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của cả hai bên, việc nắm rõ quy định mới về đăng ký kết hôn là điều cần thiết. Dù thực hiện online hay trực tiếp, bạn vẫn cần tuân thủ đầy đủ quy trình, điều kiện và các giấy tờ liên quan.
Nếu có thắc mắc hoặc trường hợp phức tạp như kết hôn với người nước ngoài, tái hôn, vướng mắc pháp lý, bạn nên liên hệ luật sư hoặc cơ quan tư pháp địa phương để được tư vấn cụ thể.
