Quy định mới về xử phạt vi phạm hợp đồng lao động trong năm 2025

Tổng quan thay đổi pháp luật lao động năm 2025

Năm 2025 ghi nhận một số điểm mới đáng chú ý trong lĩnh vực hợp đồng lao động:

• Loại hình hợp đồng: Vẫn gồm hợp đồng xác định thời hạn (tối đa 36 tháng) và hợp đồng không xác định thời hạn. Điểm mới: có những ngoại lệ cho phép ký hợp đồng xác định thời hạn nhiều lần, đặc biệt áp dụng với lao động cao tuổi hoặc chuyên gia nước ngoài.
• Văn bản hướng dẫn: Các nghị định như Nghị định 12/2022/NĐ-CP, Nghị định 145/2020/NĐ-CP, Nghị định 128/2025/NĐ-CP (sửa đổi nhiều nghị định cũ) vẫn được áp dụng để hướng dẫn xử lý vi phạm hợp đồng lao động.

Các hành vi vi phạm hợp đồng lao động phổ biến

Người lao động

Những hành vi vi phạm thường gặp:

• Tự ý nghỉ việc, đơn phương chấm dứt hợp đồng trái luật.
• Vi phạm thỏa thuận bảo mật, không cạnh tranh.
• Không tuân thủ nội quy hoặc kỷ luật lao động nội bộ.
• Gây thiệt hại vật chất cho doanh nghiệp.

Người sử dụng lao động

Một số vi phạm nghiêm trọng thường xảy ra:

• Giao kết hợp đồng không đúng loại hoặc không đủ nội dung bắt buộc.
• Không giao kết bằng văn bản khi закон pháp yêu cầu.
• Chậm trả hoặc không trả lương đúng hạn.
• Đơn phương chấm dứt hợp đồng trái pháp luật.
• Không đóng BHXH, BHTN, BHYT theo quy định.
• Sửa đổi, thay thế hoặc chấm dứt hợp đồng mà không thông báo đúng quy định.
• Vi phạm trong bố trí công việc; không trả trợ cấp thôi việc, thất nghiệp; giữ bản chính giấy tờ nhân thân; không hoàn thiện thủ tục đóng bảo hiểm lao động.

Xem thêm: văn phòng tư vấn luật hôn nhân gia đình

Mức phạt vi phạm hợp đồng lao động năm 2025

Vi phạm về giao kết hợp đồng

Theo Điều 9, Nghị định 12/2022/NĐ-CP:

Lưu ý: Vi phạm khác, như giữ bản chính giấy tờ, buộc bảo đảm bằng tài sản, ký hợp đồng với người dưới 18 tuổi không có sự đồng ý của người đại diện pháp lý, cũng chịu mức phạt tương tự.

Vi phạm trong thực hiện hợp đồng

Theo Điều 11, Nghị định 12/2022/NĐ-CP:

• Chuyển người lao động làm công việc khác mà không báo trước ít nhất 03 ngày hoặc không có sự đồng ý bằng văn bản:
  • Phạt từ 1.000.000 – 3.000.000₫
• Bố trí làm việc không đúng địa điểm hoặc lý do, thời hạn không phù hợp:
  • Phạt 3.000.000 – 7.000.000₫
• Quấy rối tình dục tại nơi làm việc (chưa đến mức truy cứu hình sự):
  • Phạt 15.000.000 – 30.000.000₫
• Cưỡng bức lao động, ngược đãi, hoặc bắt người lao động trả nợ cho chủ sử dụng:
  • Phạt 50.000.000 – 75.000.000₫

Vi phạm khi chấm dứt hoặc bổ sung hợp đồng

Theo Điều 11, Nghị định 12/2022/NĐ-CP tiếp tục quy định:

• Không thông báo bằng văn bản về việc chấm dứt hợp đồng → 1.000.000 – 3.000.000₫
• Các hành vi như không trả trợ cấp thôi việc, không hoàn tất thủ tục bảo hiểm, không trả bản sao tài liệu lao động…:
  • Phạt từ 1.000.000 – 20.000.000₫, tùy theo số lượng lao động vi phạm.

Vi phạm đóng bảo hiểm xã hội (BHXH)

• Theo quy định, kể từ 1/7/2025, việc trốn đóng BHXH có thể bị xử phạt nghiêm, tương đương chế tài của lĩnh vực thuế, có thể bị xử lý hành chính hoặc hình sự.

Vi phạm mức lương công việc mới

• Nếu người lao động được chuyển sang công việc mới, mức lương phải đạt tối thiểu 85% tiền lương công việc cũ, và không được thấp hơn mức lương tối thiểu vùng.
• Nếu thấp hơn, doanh nghiệp vẫn phải giữ nguyên mức lương cũ trong 30 ngày làm việc

Xem thêm: luật sư giỏi thành phố hồ chí minh

Hợp đồng vô hiệu toàn bộ và quy định xử lý

Một số hợp đồng lao động có thể bị tuyên bố vô hiệu toàn bộ vì:

• Người giao kết không có thẩm quyền, vi phạm nguyên tắc tự nguyện, bình đẳng, hợp tác, trung thực.
• Nội dung hợp đồng vi phạm pháp luật hoặc công việc được giao là bất hợp pháp (ví dụ như sản xuất pháo nổ).

Cách xử lý theo Nghị định 145/2020/NĐ-CP:

• Nếu ký lại hợp đồng:
  • Quyền lợi được thực hiện theo hợp đồng mới hoặc trước đó nếu không thấp hơn quy định.
  • Thời gian làm việc trong hợp đồng vô hiệu vẫn được tính để hưởng chế độ.
• Nếu không ký lại:
  • Thực hiện chấm dứt hợp đồng.
  • Người sử dụng lao động phải trả trợ cấp theo mức tối thiểu một tháng tiền lương vùng cho mỗi năm làm việc.
• Việc xử lý chi tiết, nếu có tranh chấp, do Tòa án nhân dân giải quyết theo Bộ luật Tố tụng dân sự.

Hình thức phạt vi phạm hợp đồng theo thỏa thuận thương mại

Đối với hợp đồng thương mại (dưới Luật Thương mại 2005):

• Mức phạt vi phạm do các bên thỏa thuận, không quá 8% giá trị phần nghĩa vụ hợp đồng bị vi phạm.
• Nếu thỏa thuận vượt quá 8%, ví dụ 10%, thì mức phạt có thể được thay thế theo quy định (dựa vào hướng xử lý của Trọng tài hoặc tòa án), tức áp mức 8% tối đa.

Kết luận

“Quy định mới về xử phạt vi phạm hợp đồng lao động năm 2025” nhấn mạnh các điểm sau:

• Đa dạng hình thức hợp đồng: hợp đồng xác định và không xác định thời hạn, với những ngoại lệ cho phép ký lại hợp đồng xác định thời hạn nhiều lần.
• Khung xử phạt rõ ràng cho từng hành vi vi phạm từ giao kết, thực hiện, sửa đổi, chấm dứt hợp đồng đến đóng bảo hiểm xã hội.
• Chính sách bảo vệ người lao động: như giữ nguyên lương, thời gian làm việc hợp pháp được tính hưởng chế độ, trợ cấp khi hợp đồng vô hiệu.
• Giới hạn mức phạt theo Luật Thương mại (8%) cho hợp đồng thương mại, tránh thỏa thuận phạt quá cao.

Xem thêm: công ty luật thành phố Hồ Chí Minh