Khi một cuộc hôn nhân tan vỡ, vấn đề quyền nuôi con luôn là một trong những nội dung nhạy cảm và phức tạp nhất. Vậy ai sẽ là người có quyền nuôi con khi ly hôn? Pháp luật Việt Nam quy định ra sao và các tiêu chí nào được áp dụng để tòa án đưa ra quyết định? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về quyền nuôi con khi ly hôn và cách bạn có thể chuẩn bị để bảo vệ quyền lợi của mình và con cái.
1. Cơ sở pháp lý về quyền nuôi con khi ly hôn
Mục lục
Theo Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền và nghĩa vụ ngang nhau trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con cái. Điều 81 và Điều 82 của luật này nêu rõ:
- Con dưới 36 tháng tuổi được ưu tiên giao cho mẹ nuôi, trừ trường hợp mẹ không đủ điều kiện.
- Con từ đủ 7 tuổi trở lên phải được hỏi ý kiến trước khi tòa quyết định giao cho ai nuôi.
- Tòa án sẽ căn cứ vào lợi ích mọi mặt của con để quyết định người trực tiếp nuôi con.
2. Các tiêu chí tòa án xem xét khi giao quyền nuôi con
Dưới đây là một số tiêu chí chính mà tòa án thường xem xét:
2.1. Lợi ích về vật chất và tinh thần cho con
Người trực tiếp nuôi con phải có khả năng đảm bảo các điều kiện sống thiết yếu như ăn uống, chỗ ở, học hành và môi trường sống ổn định. Ngoài ra, yếu tố tinh thần như sự yêu thương, quan tâm và gắn bó giữa cha mẹ với con cũng rất quan trọng.
2.2. Điều kiện kinh tế
Người có công việc ổn định, thu nhập hợp pháp và có khả năng tài chính sẽ được đánh giá cao. Tuy nhiên, đây không phải là yếu tố quyết định duy nhất.
2.3. Thời gian chăm sóc con
Tòa án sẽ xem xét ai là người trực tiếp nuôi dạy, chăm sóc con cái nhiều hơn trong thời gian chung sống. Người thường xuyên gần gũi, đưa đón con đi học, khám bệnh… sẽ được ưu tiên.
2.4. Đạo đức, nhân cách và lối sống
Cha/mẹ có hành vi đạo đức tốt, không sử dụng chất kích thích, không có tiền án, tiền sự, không có hành vi bạo lực gia đình sẽ có lợi thế trong việc giành quyền nuôi con.
2.5. Nguyện vọng của con (nếu đủ 7 tuổi trở lên)
Pháp luật quy định rõ, trẻ từ 7 tuổi trở lên có quyền bày tỏ mong muốn được sống với cha hoặc mẹ. Tòa án sẽ căn cứ vào điều này như một yếu tố tham khảo quan trọng.
3. Hướng dẫn thực tế để giành quyền nuôi con khi ly hôn
Nếu bạn muốn giành quyền nuôi con khi ly hôn, hãy chuẩn bị đầy đủ các yếu tố sau:
3.1. Chuẩn bị bằng chứng chứng minh năng lực chăm sóc
- Giấy tờ chứng minh thu nhập ổn định (hợp đồng lao động, sao kê ngân hàng, giấy xác nhận công việc…).
- Hóa đơn tiền nhà, học phí, chi phí sinh hoạt để chứng minh bạn có khả năng tài chính.
- Ảnh hoặc video cho thấy mối quan hệ tốt giữa bạn và con.
3.2. Thu thập thông tin bất lợi về đối phương (nếu có)
Nếu bạn có bằng chứng cho thấy người kia có hành vi bạo lực, ngoại tình, sử dụng ma túy hoặc lối sống không lành mạnh, hãy thu thập đầy đủ giấy tờ, lời khai nhân chứng hoặc biên bản công an (nếu có).
3.3. Giữ mối quan hệ tốt với con
Hãy duy trì sự gắn bó tình cảm, chia sẻ và chăm sóc con mỗi ngày. Điều này không chỉ có lợi cho tâm lý con mà còn là bằng chứng quan trọng khi tòa án đánh giá ai là người phù hợp nhất để nuôi con.
3.4. Nhờ luật sư tư vấn
Nếu vụ việc có tính chất phức tạp, bạn nên tìm đến luật sư chuyên về hôn nhân và gia đình để được tư vấn chiến lược phù hợp và đảm bảo các quyền lợi hợp pháp của mình.
4. Một số lưu ý về quyền và nghĩa vụ sau ly hôn
- Người không trực tiếp nuôi con vẫn có quyền thăm nom, chăm sóc và dạy dỗ con mà không ai được cản trở.
- Nếu người nuôi con cản trở quyền thăm con, người kia có thể yêu cầu tòa án giải quyết.
- Cả hai bên đều phải có trách nhiệm cấp dưỡng nuôi con theo mức thỏa thuận hoặc phán quyết của tòa án.
5. Kết luận
Việc giành quyền nuôi con khi ly hôn không chỉ phụ thuộc vào điều kiện tài chính mà còn là sự tổng hòa của nhiều yếu tố như tình cảm, đạo đức, thói quen chăm sóc và môi trường sống. Điều quan trọng nhất vẫn là lợi ích toàn diện của con. Vì thế, nếu bạn đang đứng trước một cuộc ly hôn, hãy chuẩn bị kỹ lưỡng về pháp lý và tâm lý để đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho con mình.
