Ngày càng có nhiều người nước ngoài đến Việt Nam để làm việc, học tập và sinh sống lâu dài. Do đó, việc đăng ký tạm trú và thường trú cho người nước ngoài là yêu cầu bắt buộc nhằm quản lý cư trú, đồng thời đảm bảo quyền lợi hợp pháp của họ. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết thủ tục đăng ký tạm trú và thường trú cho người nước ngoài tại Việt Nam, theo đúng quy định pháp luật hiện hành.
1. Khái niệm tạm trú và thường trú cho người nước ngoài
Mục lục
- Tạm trú: Là việc người nước ngoài lưu trú tại Việt Nam trong một khoảng thời gian nhất định, có đăng ký với cơ quan công an địa phương. Ví dụ: người nước ngoài đến Việt Nam để làm việc theo hợp đồng 2 năm.
- Thường trú: Là việc người nước ngoài sinh sống lâu dài và ổn định tại Việt Nam, đã được cơ quan có thẩm quyền cho phép. Ví dụ: người nước ngoài kết hôn với công dân Việt Nam và muốn định cư tại đây.
Việc phân biệt tạm trú và thường trú giúp người nước ngoài lựa chọn hình thức cư trú phù hợp với nhu cầu và điều kiện thực tế.

Cơ sở pháp lý
Các thủ tục này được quy định trong:
- Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam 2014 (sửa đổi, bổ sung 2019).
- Nghị định 144/2021/NĐ-CP và các văn bản hướng dẫn có liên quan.
Những quy định này nhằm đảm bảo quá trình cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam được minh bạch, chặt chẽ và đúng pháp luật.
Xem thêm: luật sư hôn nhân gia đình tphcm
Thủ tục đăng ký tạm trú cho người nước ngoài
Đối tượng phải đăng ký tạm trú
- Người nước ngoài có visa hoặc thẻ tạm trú hợp pháp.
- Người nước ngoài lưu trú tại khách sạn, nhà nghỉ, căn hộ, nhà riêng hoặc bất kỳ địa điểm nào tại Việt Nam.
Cơ quan tiếp nhận
- Công an xã, phường, thị trấn nơi người nước ngoài đang lưu trú.
- Hoặc trực tuyến qua hệ thống quản lý cư trú dành cho cơ sở lưu trú.
Hồ sơ cần chuẩn bị
- Hộ chiếu hoặc giấy tờ đi lại quốc tế còn hiệu lực.
- Visa hoặc thẻ tạm trú.
- Phiếu khai báo tạm trú (theo mẫu NA17).
- Giấy xác nhận nơi ở: hợp đồng thuê nhà, giấy đăng ký kinh doanh của khách sạn, hoặc văn bản bảo lãnh của cơ quan/tổ chức.
Trình tự thực hiện
- Chủ cơ sở lưu trú hoặc cá nhân bảo lãnh khai báo tạm trú cho người nước ngoài trong vòng 12 giờ (tối đa 24 giờ) kể từ khi người nước ngoài đến.
- Nộp hồ sơ tại công an cấp xã/phường hoặc khai báo online.
- Cơ quan công an xác nhận việc đăng ký tạm trú và cập nhật vào hệ thống quản lý.
Thời hạn tạm trú
- Tùy thuộc vào loại visa hoặc thẻ tạm trú được cấp.
- Thông thường từ 1 tháng đến 2 năm, có thể gia hạn theo quy định.
Thủ tục đăng ký thường trú cho người nước ngoài

Điều kiện được thường trú
Người nước ngoài có thể được xem xét cho thường trú tại Việt Nam nếu thuộc một trong các trường hợp sau:
- Có công lao, đóng góp cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
- Nhà khoa học, chuyên gia đang sinh sống tại Việt Nam.
- Người nước ngoài được cha, mẹ, vợ hoặc chồng là công dân Việt Nam bảo lãnh.
- Người không quốc tịch đã tạm trú liên tục tại Việt Nam từ năm 2000 trở về trước.
Cơ quan tiếp nhận
- Cục Quản lý xuất nhập cảnh – Bộ Công an.
Xem thêm: luật sư uy tín tại tp hồ chí minh
Hồ sơ cần chuẩn bị
- Đơn xin thường trú (mẫu NA12).
- Lý lịch tư pháp do cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài cấp.
- Giấy tờ chứng minh chỗ ở hợp pháp tại Việt Nam.
- Hộ chiếu còn hiệu lực.
- Giấy bảo lãnh của người thân (đối với trường hợp bảo lãnh).
- Các giấy tờ liên quan chứng minh thuộc diện được xét thường trú.
Trình tự thực hiện
- Người nước ngoài nộp hồ sơ tại Cục Quản lý xuất nhập cảnh.
- Cơ quan công an tiến hành thẩm tra, xác minh thông tin.
- Trong thời hạn 04 tháng (có thể gia hạn thêm 2 tháng), Bộ Công an sẽ xem xét và ra quyết định chấp thuận hoặc từ chối.
- Nếu được chấp thuận, người nước ngoài sẽ được cấp Thẻ thường trú.
Thời hạn thường trú
- Người nước ngoài được cấp Thẻ thường trú có giá trị 10 năm và có thể gia hạn.
Quyền lợi của người nước ngoài khi đăng ký tạm trú và thường trú
Khi đã được cấp giấy tạm trú hoặc thường trú, người nước ngoài sẽ có nhiều quyền lợi hợp pháp, bao gồm:
- Sinh sống, làm việc, học tập tại Việt Nam đúng thời hạn ghi trong giấy tờ cư trú.
- Thuận tiện trong việc xin cấp thẻ căn cước công dân cho con (nếu kết hôn với công dân Việt Nam).
- Được bảo hộ quyền và lợi ích hợp pháp trong phạm vi lãnh thổ Việt Nam.
- Dễ dàng hơn trong việc mua nhà, đầu tư, mở doanh nghiệp.
Lưu ý quan trọng cho người nước ngoài
- Phải khai báo tạm trú đúng thời hạn để tránh bị xử phạt hành chính.
- Người nước ngoài muốn chuyển nơi thường trú cần thông báo với cơ quan quản lý xuất nhập cảnh.
- Thường xuyên kiểm tra thời hạn visa, thẻ tạm trú để kịp thời gia hạn.
- Nếu vi phạm quy định về cư trú, người nước ngoài có thể bị xử phạt tiền, trục xuất hoặc cấm nhập cảnh.
Xem thêm: công ty luật thành phố Hồ Chí Minh
Kết luận
Thủ tục đăng ký tạm trú và thường trú cho người nước ngoài tại Việt Nam là quy định bắt buộc, vừa giúp Nhà nước quản lý cư trú, vừa bảo đảm quyền lợi hợp pháp cho người nước ngoài. Người nước ngoài và người bảo lãnh cần nắm rõ điều kiện, hồ sơ, trình tự để quá trình thực hiện thuận lợi, tránh vi phạm.
Trong trường hợp hồ sơ phức tạp, nên nhờ đến sự hỗ trợ của luật sư hoặc đơn vị tư vấn di trú để tiết kiệm thời gian và đảm bảo hồ sơ hợp lệ.