Quy định mới về an toàn lao động trong công trường, nhà máy

An toàn lao động (ATLĐ) luôn là vấn đề sống còn trong các công trình xây dựng, nhà máy sản xuất, công trường thi công. Việc người lao động bị thương tích, tai nạn do thao tác sai, thiết bị lỗi, điều kiện làm việc nguy hiểm không chỉ ảnh hưởng tới sức khỏe mà còn gây thiệt hại lớn về mặt pháp lý, kinh tế và uy tín.

Năm 2025, pháp luật Việt Nam tiếp tục hoàn thiện khung quy định về ATLĐ nhằm tăng cường trách nhiệm của doanh nghiệp, chủ đầu tư, nhà thầu, đồng thời bảo đảm quyền lợi người lao động. Dưới đây phân tích các quy định mới nổi bật, những điểm doanh nghiệp cần lưu ý và cách triển khai thực tế.

Những quy định mới nổi bật năm 2025

Dựa trên các văn bản pháp luật, thông tư, quy chuẩn mới, sau đây là các điểm chính:

QCVN về an toàn điện – Thông tư 41/2025/TT-BCT

• Bộ Công Thương ban hành QCVN 25:2025/BCT thông qua Thông tư 41/2025/TT-BCT (22/6/2025) về quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn điện. 
• Nội dung quy định rõ các biện pháp đảm bảo an toàn khi làm việc với thiết bị điện, sửa chữa, kiểm định, vận hành đường dây và thiết bị điện. Yêu cầu cả về trang thiết bị, đào tạo người lao động có liên quan đến công việc sử dụng điện. 

Thông tư 50/2025/TT-BNNMT – An toàn trong công trình khoan

• Hiệu lực từ ngày 03/10/2025, Thông tư này đưa ra quy định chi tiết về kỹ thuật và an toàn lao động trong công trình khoan phục vụ điều tra địa chất, khoáng sản.
• Yêu cầu người lao động trực tiếp đáp ứng chuẩn nghề nghiệp, được huấn luyện bảo hộ; máy móc, thiết bị, tháp khoan phải được lắp đặt, bảo dưỡng đúng định kỳ; các phần nguy hiểm cần có rào chắn bảo vệ; biển cảnh báo, quy định vào ra công trường, người cảnh giới.
• Các điều kiện đặc biệt với khoan trên biển, bãi triều như: ngừng thi công khi sóng biển vượt cấp, không làm việc ban đêm/trong mưa dông/gió mạnh vượt quy chuẩn; chuẩn bị thiết bị cứu sinh, cứu hỏa và thông tin liên lạc đầy đủ; neo tàu, neo giàn khoan đảm bảo an toàn; bố trí hệ thống đèn báo hiệu, giám sát, tàu tuần tra khi cần thiết.

Thông tư sửa đổi về quản lý kỹ thuật an toàn & kiểm định – Thông tư 38/2025/TT-BCT

• Thông tư 38/2025/TT-BCT sửa đổi, bổ sung một số quy định về phân cấp thủ tục hành chính trong lĩnh vực quản lý kỹ thuật an toàn lao động, huấn luyện ATVSLĐ, kiểm định kỹ thuật an toàn.
• Nhấn mạnh vai trò của chủ doanh nghiệp, cá nhân sử dụng lao động trong việc đảm bảo các thiết bị, máy móc, hệ thống quản lý an toàn phù hợp quy chuẩn và bảo trì định kỳ. 

Luật Xây dựng 2014 (sửa đổi 2020) – Điều 115, Điều 111

• Bổ sung, sửa đổi các quy định để yêu cầu nhà thầu thi công xây dựng phải đảm bảo an toàn cho con người, thiết bị, tài sản trong suốt quá trình thi công, bao gồm bảo vệ công trình, phòng cháy chữa cháy, bảo vệ môi trường. 
• Tuân thủ thiết kế được duyệt, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật xây dựng, các vật liệu sử dụng phải đạt chất lượng; có biện pháp riêng cho các hạng mục có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động.

Những điểm doanh nghiệp & chủ công trường cần lưu ý khi thực thi

Để đảm bảo tuân thủ các quy định mới và hạn chế rủi ro, các bên cần chú ý các vấn đề sau:

Đào tạo, huấn luyện người lao động

• Đảm bảo lao động trực tiếp làm việc có điện, tháp khoan, máy móc, môi trường nguy hiểm được đào tạo đầy đủ về quy trình, sử dụng thiết bị bảo hộ cá nhân, biện pháp ứng phó sự cố.
• Huấn luyện nên định kỳ và cập nhật khi có thay đổi về thiết bị, công nghệ hoặc quy định luật.

Trang bị thiết bị bảo hộ & kiểm định máy móc định kỳ

• Trang bị bảo hộ lao động cá nhân: mũ, găng tay, kính bảo hộ, giày an toàn, quần áo chống cháy/hoá chất… phù hợp tiêu chuẩn.
• Thiết bị máy móc, đặc biệt với công trình khoan, thiết bị điện, hệ thống đường dây, cần được kiểm định kỹ thuật theo lịch định kỳ. Sửa chữa, bảo dưỡng thiết bị để tránh hao mòn, trục trặc gây nguy hiểm.

Xây dựng quy trình an toàn & quản lý rủi ro

• Phương án kỹ thuật, kế hoạch thi công cần có đánh giá nguy cơ, phân tích rủi ro, biện pháp phòng ngừa.
• Phương án ứng phó sự cố được thiết lập rõ: khi nào dừng thi công, cách xử lý khi tai nạn, cháy nổ, sập đổ, các tình huống thiên tai hoặc bất thường.

Báo hiệu, biển cảnh báo & quản lý lối vào công trường

• Biển “Cảnh báo nguy hiểm”, “Khu vực làm việc nguy hiểm”, “Không phận sự miễn vào”… cần đặt ở các vị trí dễ nhìn.
• Quy định nội quy ra vào, lối di chuyển, đường ống, các khu vực có thiết bị di chuyển, máy móc nặng.

Đảm bảo an toàn điện

• Theo Thông tư 41/2025/TT-BCT & QCVN 25:2025/BCT, công việc có điện có yêu cầu đặc biệt: thiết bị điện phải phù hợp tiêu chuẩn, cách điện, nối đất, riêng biệt hệ thống điện nguy hiểm.
• Người thực hiện công việc phải có chứng chỉ, huấn luyện về điện; tránh làm việc khi điện áp cao chưa được cách ly; quy trình kiểm tra điện định kỳ.

Giám sát, đánh giá & trách nhiệm pháp lý

• Chủ đầu tư, nhà thầu phải chịu trách nhiệm chung về công tác ATLĐ: bố trí người phụ trách ATVSLĐ, giám sát thực thi, chịu trách nhiệm khi xảy ra tai nạn do vi phạm quy định.
• Trách nhiệm rõ trong hợp đồng xây dựng, trong quy định nội bộ, có biện pháp xử lý khi vi phạm của cá nhân.

Xem thêm: Giải quyết tranh chấp thương mại điện tử và hợp đồng online

Lợi ích khi tuân thủ tốt quy định ATLĐ

• Giảm thiểu tai nạn lao động, thương tật và chi phí y tế, bồi thường.
• Tăng uy tín doanh nghiệp, dễ thu hút người lao động chất lượng.
• Tuân thủ pháp luật giúp tránh bị xử phạt hành chính, kiện tụng, đình chỉ thi công, ảnh hưởng tiến độ.
• Tạo môi trường làm việc hiệu quả, ổn định, giảm gián đoạn sản xuất.

Thách thức và cách vượt qua

Xem thêm: Trách nhiệm pháp lý khi đăng thông tin sai sự thật trên mạng xã hội

Kết luận

Năm 2025 đánh dấu nhiều bước tiến quan trọng trong quy định về an toàn lao động tại công trường và nhà máy – từ quy chuẩn an toàn điện, thông tư quy định kỹ thuật khoan, sửa đổi kiểm định và quản lý kỹ thuật an toàn lao động, cho đến các điều kiện thi công xây dựng được rõ ràng hơn.

Để đảm bảo tuân thủ luật và bảo vệ người lao động, doanh nghiệp, chủ công trình cần chủ động cập nhật quy định mới, thiết lập quy trình ATLĐ bài bản, đầu tư thiết bị bảo hộ & kiểm định máy móc định kỳ, đào tạo nhân lực, và tổ chức kiểm soát chặt chẽ. Việc làm này không chỉ giảm thiểu rủi ro pháp lý mà còn góp phần nâng cao năng suất, uy tín và phát triển bền vững